Badanie: awarie w sieciach wodnokanalizacyjnych

Jednymi z głównych wyzwań przed jakimi stoją zakłady wodno-kanalizacyjne są częste awarie i długi czas reakcji związany z podjęciem działań, mających na celu naprawę usterek. Z badań przeprowadzonych przez firmę Esri Polska, na grupie 180 osób odpowiedzialnych za zarządzanie przedsiębiorstwami komunalnymi w Polsce wynika, że w 47% zakładów awarie pojawiają się średnio od 1 do 5 razy w ciągu miesiąca, a w 29% przedsiębiorstw od 5 do 10 razy. Czas potrzebny na podjęcie działań naprawczych w 63% przypadków wynosi godzinę lub dłużej.

Analiza stanowi uzupełnienie ubiegłorocznego badania przeprowadzonego przez Esri, którego celem było sprawdzenie stopnia nasycenia rynku wod-kan rozwiązaniami do zarządzania siecią wodociągową i kanalizacyjną w oparciu o rozwiązania GIS. Wyniki poprzedniej analizy opartej na informacjach przekazanych przez prawie 200 respondentów wskazują, że nieco ponad 1/3 zakładów (37%) może pochwalić się rozwiązaniem, które zapewnia między innymi łatwą paszportyzację sieci, identyfikację usterek i lepszą obsługę klientów. 

O tym, że rozwiązania oparte o GIS spełniają swoją funkcję świadczy deklaracja co czwartego przedstawiciela zakładu wod-kan, o rozszerzeniu funkcjonalność informatycznego systemu mapowego w ciągu dwóch lat. Firmy rozważają między innymi integrację bazy danych systemu GIS z bazą danych klientów działu księgowości, co pozwoli np. na zbadanie realnego zapotrzebowania na wodę w danym gospodarstwie. Taka wiedza pozwoli zakładom na podjęcie decyzji o tym, która awaria powinna zostać usunięta w pierwszej kolejności aby zminimalizować straty finansowe związane z wyciekiem. Jak pokazują najnowsze badania przeprowadzone przez Esri, obecnie tylko co drugi zakład wod-kan (47%) korzysta z systemu bilingowego. 

 Częstotliwość występowania awarii

Z badań przeprowadzonych w lutym tego roku wynika, że w niemal połowie zakładów (47%) awarie występują od 1 do 5 razy w miesiącu, a w co trzecim usterki zdarzają się od 5 do 10 razy w miesiącu. Tylko co dziesiąte (11 %) przedsiębiorstwo przyznaje, że z usterkami ma do czynienia kilka razy w roku. Awarie sieci wodociągowych to naturalna konsekwencja ich eksploatacji. Trudno jest przewidzieć czas i miejsce ich wystąpienia, a w wielu przypadkach usterki pozostają niewykryte dopóki nie spowodują widocznych strat. Szybka identyfikacja i naprawa nawet najmniejszych wycieków jest kluczowa z punktu widzeniu funkcjonowania sieci oraz ograniczania strat finansowych. Ważny jest również aspekt ochrony środowiska w obszarze optymalnej gospodarki zasobami wody czy zużycia energii elektrycznej potrzebnej do funkcjonowania sieci wodociągowej.  

  - Awarie w zakładach wodnokanalizacyjnych to nie tylko straty wody, ale także osłabienie kondycji finansowej przedsiębiorstwa, wynikające z konieczności odcięcia przyłączy na czas usuwania usterki. To również pogorszenie wizerunku firmy w oczach klientów, którzy oczekują stałego dostępu do wody. – mówi Tomasz Stachura, Dyrektor Pionu Wdrożeń i Usług GIS z firmy Esri Polska.

Identyfikacja awarii

Badanie ujawniło również średni czas potrzebny na zidentyfikowanie usterki i podjęcie prac naprawczych. Ponad 1/3 zakładów przyznaje, że proces ten trwa około godziny, a w przypadku 28% jest dłuższy. W co piątym zakładzie (21%) identyfikacja usterki i podjęcie działań zajmuje 30 minut lub mniej. 

- Dostępne technologie, w tym w szczególności systemy oparte o rozwiązania GIS w powiązaniu z systemami monitoringu sieci, pozwalają na szybką lokalizację awarii co wpływa na czas jej usunięcia. Dzięki systemom do zarządzania siecią wod-kan, takim jak GEOSECMA, możemy przeprowadzić paszportyzację sieci, czyli inwentaryzację całej struktury w tym przyłączy, studzienek i hydrantów – dodaje Tomasz Stachura z Esri Polska.

Dokładne przeniesienie struktury sieci, w tym przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych do aplikacji wpływa na wyeliminowanie ryzyka uszkodzenia własnej, a także obcej infrastruktury technicznej. Zintegrowanie systemu z rozwiązaniami do monitorowania i rejestracji przepływu wody pozwala również na szybką identyfikację miejsc wystąpienia awarii. Dodatkowo system automatycznie sugeruje usterkę co pozwala ograniczyć do minimum obszar objęty brakiem dostaw wody, które zasuwy należy zamknąć aby móc naprawić usterkę i jednocześnie ograniczyć do minimum obszar objęty brakiem dostaw wody.

Realizacja nowych przyłączy

Szybkie uporanie się z awarią to jeden z priorytetów zakładów wod-kan w Polsce, jednak w obszarze zarządzania siecią istotna jest również bieżąca obsługa mieszkańców, między innymi w zakresie realizacji nowych przyłączy. Z przeprowadzonych badań wynika, że ponad 1/3 zakładów radzi sobie z tym zadaniem w czasie od 1 do 3 dni, jednak u 29% przedsiębiorstw okres ten to ponad 7 dni. 

- Taka sytuacja może wynikać z ograniczeń w dostępie do informacji o posiadanej infrastrukturze. Wiele przedsiębiorstw wodnokanalizacyjnych przechowuje dane o sieci i przyłączach na mapach papierowych, co znacząco ogranicza lub wręcz uniemożliwia szybkie odnalezienie informacji i przeprowadzenie niezbędnych analiz. Projektowanie nowych przyłączy z wykorzystaniem programu informatycznego opartego o GIS znacząco skraca cały proces – mówi Tomasz Stachura z Esri Polska.