IV Kongres Wodociągowców Polskich

Wiceminister rozwoju regionalnego Janusz Mikuła zarysował projekt nowego rozwiązania w zakresie modernizacji infrastruktury wodno-kanalizacyjnej podczas trwania IV Kongresu Wodociągowców Polskich, który odbył się 2 września 2008 r. w Warszawie.

Głównym tematem obrad był obecny stan realizacji programów inwestycyjnych w obszarze środowisko naturalnego, a w szczególności wywiązywanie się Polski ze zobowiązań zakresie gospodarki wodno-ściekowej wynikających z Traktatu Akcesyjnego do Unii Europejskiej.

Zgodnie z postanowieniami Komisji Europejskiej Polska jest zobowiązana do gruntownej modernizacji instalacji wodno-kanalizacyjnych, a co za tym idzie do podniesienia standardów czystości wody. Obecnie można stwierdzić, że wysokie standardy unijne, które nasz kraj musi spełnić w stosunkowo krótkim czasie, stawiają Polskę przed ryzykiem poniesienia kar finansowych za nie wywiązanie się z powyższych zadań.

Trudną sytuację potęguje problem finansowego nie doszacowania projektów oraz fakt wzrostu cen materiałów budowlanych, co znacznie przyczynia się do podniesienia kosztów inwestycji modernizacyjnych. – Przekroczenia w projektach realizowanych w ramach Funduszu Spójności w obszarze środowiska sięgają 29 proc. – mówił na kongresie wiceminister Janusz Mikuła.

Należy zwrócić uwagę, że przy realizacji inwestycji współfinansowanych ze środków europejskich kwota dotacji UE pozostaje stała, zatem uzupełnienie rosnących kosztów inwestycyjnych leży po stronie beneficjenta.

Prelegenci kongresu, wśród których znaleźli się przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Krajowej Rady Gospodarki Wodnej, skupili się zatem na prezentacji możliwych środków zaradczych. Redukcja zanieczyszczeń wynikająca z realizacji planu gospodarowania wodami jest obowiązkiem nałożonym przez Komisję Europejską. W przypadku braku wywiązania się z tego zadania grożą poważne konsekwencje finansowe. Wizja kar powinna nas skłonić do zastanowienia się nad modyfikacją systemu zarządzania i finansowania zlewni – mówił wiceminister J. Mikuła, i przedstawił główne założenia rozwiązania proponowanego przez MRR, które ma pomóc uporać się z obecną sytuacją.

Ideą nowego planu jest wprowadzenie do obszaru gospodarowania wodami mechanizmów rynkowych, w ramach których rząd zamiast wyznaczać standardy emisji miałby sprzedawać i przyznawać pozwolenia na emisje w zależności od całkowitej ilości tolerowanego ładunku zanieczyszczeń. Takie pozwolenia w następnej kolejności mogą być sprzedawane i nabywane na rynku, podobnie jak ma to już miejsce w przypadku handlu emisjami CO2.

– Wprowadzenie rynku uprawnień stwarza możliwość dokładnego określenia ilości zanieczyszczeń, które faktycznie zostaną odprowadzone. Handel emisjami w przypadku gospodarki ściekowej prowadzony winien być w ramach zlewni i zapewniać w ściśle określonym czasie osiągnięcie celów ekologicznych. Jeżeli rynek w ramach zlewni nie zostanie zmonopolizowany - o co można zadbać w prowadzając stosowne regulacje prawne - to eksploatacja zasobu przechodzić będzie w ręce najbardziej rentownych i efektywnych użytkowników – przekonywał wiceminister.
Powyższy system jest zgodny z unijną Ramową Dyrektywą Wodną, która zaleca stosowanie instrumentów ekonomicznych uwzględniających zasadę, że „płaci sprawca zanieczyszczeń”. Wiceminister J. Mikuła postulował również powołanie branżowej grupy technicznej, z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie w sprawie preferowanych technologii w zakresie modernizacji infrastruktury wodnej.

Uczestniczący w kongresie Jan Rączka, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił wprowadzenie przez fundusz łatwo dostępnych kredytów na pokrycie kosztów związanych z przekroczeniami w projektach realizowanych z Funduszu Spójności w obszarze środowiska.

Przedstawiciele Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” apelowali o zwiększenie wymiaru planowania strategicznego i lepszą koordynację działań w zarządzaniu infrastrukturą wodno-kanalizacyjną.

(mm)