Sadzenie drzew może doprowadzić do powstawania... pustyń

Sadzenie drzew może doprowadzić do powstawania... pustyń

Sadzenie drzew może powodować powstawanie pustyń, obniżanie poziomu wód gruntowych oraz wysychanie rzek zamiast poprawiać bilans wodny – stwierdzono w najnowszym raporcie sporządzonym dla rządu Wielkiej Brytanii. Wnioski z tego raportu stanowiące swoistą herezję dla ekologów oraz ludzi popierających sadzenie drzew, są rewolucją dla ludzi zajmujących się gospodarką leśną oraz wodną.

„Powszechne, ale błędne poglądy na gospodarkę wodną powodują, że co roku marnotrawionych jest dziesiątki milionów funtów na całym świecie”. Zadrzewienia są prowadzone m. in. z tą intencją, aby zatrzymać jak najwięcej wilgoci w ekosystemie. Niestety z raportu wynika, że dzieje się wręcz przeciwnie – zmniejsza się ilość wody w zbiornikach wodnych a także wysycha gleba.

Raport został sporządzony w ciągu pięciu lat w ramach Programu Badań Leśnictwa, na zlecenie brytyjskiego Departamentu Rozwoju Międzynarodowego. W raporcie przyznano, że w kilku miejscach drzewa pozwoliły na zatrzymanie wilgoci oraz ustabilizowały glebę, co zapobiegło powodziom, nawodniły również środowisko. Jednak w innych miejscach, nowe sadzonki zmniejszyły ilość wilgoci w glebie, przyczyniły się do wyparowania wody z ekosystemu, obniżyły poziom wód gruntowych - w efekcie doprowadziły do powstania pustyń. Zjawisko to w największym stopniu nasilało się zwłaszcza, gdy drzewa miały głównie służyć do ochrony zasobów wodnych – powiedział John Palmer z Instytutu Zasobów Naturalnych w Greenwich w Londynie, główny autor opracowania. Zasygnalizował również, że często się zdarza, że „w krajach rozwijających się, projekty poprawy gospodarki wodnej są po prostu stratą pieniędzy”.

Dyskusja nt Kanału Panamskiego
Panama, kraj w Ameryce Południowej, stara się aktualnie o kredyt z Banku Światowego w wysokości setek milionów dolarów na projekty związane ze zwiększeniem dopływu wody do Kanału Panamskiego. „Nie ma żadnego naukowego uzasadnienia dla tego planu” – stwierdza Palmer w raporcie. Nie wszyscy się z tym zgadzają. Robert Stallard, hydrolog ze Smithsonian Tropical Research Institute w Panamie, broni pomysłu zalesienia działu wodnego kanału. Badacz twierdzi, że zalesiony dział wodny może dostarczyć mniejszych ilości wody, jednak w bardziej ustabilizowany sposób. „Lasy nie zawsze oddziaływują negatywnie na ekosystem” – ripostuje autor raportu. „Nie mówimy, że drzewa nigdy nie przynoszą korzyści dla gospodarki wodnej lub nie spełniają ważnej roli w ekosystemie,” – mówi Ian Calder z Uniwersytetu Newcastle, „ale jeśli zamierzamy efektywnie zarządzać zasobami wodnymi, najprostsze rozwiązanie, jakim jest sadzenie większej ilości drzew, jest złym rozwiązaniem”

Argumenty potwierdzające tezę autorów raportu:
Badania, jakie były prowadzone w Indyjskich stanach Himachal Pradesh oraz Madhya Pradesh, gdzie pola uprawne zostały przekształcone w lasy, wykazały, że aktualne zasoby wodne zostały zredukowane o odpowiednio 16 i 26 procent.
W Republice Południowej Afryki polityka sadzenia pochodzących z zagranicy sadzonek sosny oraz eukaliptusa doprowadziła do obniżenia poziomu rzek o 3 procent. Rząd zatrudnia aktualnie 40 tys. ludzi do likwidacji zalesień, płacąc równocześnie odszkodowania właścicielom plantacji za pogorszenie warunków hydrologicznych.
W górach Kostaryki badacze stwierdzili, że lasy nie gromadzą wilgoci z chmur, jak pierwotnie przypuszczano, a „ścięcie drzew miało niewielki wpływ na opady atmosferyczne” - twierdzi Sampurno Bruijnzeel z Free University w Amsterdamie, który uczestniczył w sporządzaniu raportu.