Wnioski z III Kongresu Wodociągowców Polskich w Bydgoszczy

Pomiędzy obecnym a II Kongresem, tj. w okresie ostatnich trzech lat, nastąpiła istotna zmiana warunków prowadzenia działalności wodociągowo-kanalizacyjnej w kraju spowodowana uzyskaniem członkostwa RP w Unii Europejskiej oraz pojawieniem się, obok zjawisk korzystnych dla Wodociągowców Polskich, także nowych barier i nowych obszarów wymagających podjęcia działań środowiska dla ich niwelacji lub ograniczenia.

1. Jako pozytywne zjawiska rozwoju branży należy uznać:
- postępujący proces przekształcania form prawnych przedsiębiorstw i wzrastająca jakość zarządzania,
- wzrost liczby wystawców na tegorocznych Targach Wod-Kan będący odzwierciedleniem zainteresowania branżą jej partnerów gospodarczych,
- wzrost zapotrzebowania na szkolenia, konsultacje, jako proces podnoszenia kwalifikacji przedstawicieli branży,
- możliwość pozyskania nowych środków na rozwój infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej ( krajowych i zagranicznych), a w konsekwencji poprawa jakości świadczonych usług wraz ze stopniowym ograniczaniem zjawisk niekorzystnego oddziaływania na środowisko,
- uściślenie współpracy Wodociągowców Polskich ( za pośrednictwem Izby ) z Ministerstwem Środowiska oraz NFOŚiGW w zakresie możliwych źródeł finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych oraz realizacji zadań wynikających z Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych,
- zmiana i rozszerzenie priorytetowych zadań realizowanych przez Izbę Gospodarczą oraz ich dostosowywanie do nowych realiów działalności przedsiębiorstw ( m. in. standaryzacja, środki pomocowe, nowe publikacje ).

2. Podstawowe bariery utrudniające zarządzanie przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi stanowią:
- problemy wynikające z dostosowywania w pośpiechu prawodawstwa polskiego do przepisów unijnych i w związku z tym: brak stabilizacji, brak ich spójności i niekonsekwencje oraz różnice interpretacyjne a także wprowadzenie niekorzystnych dla branży rozwiązań,
- brak polskiego zbioru branżowych reguł technicznych,
- zbyt skomplikowane, budzące wątpliwości procedury i dokumentacja związana z pozyskaniem środków unijnych,
- skomplikowane, nie precyzyjne procedury przetargowe,
- uciążliwy system podatkowy,
- zmiana definicji przyłącza kanalizacyjnego rzutująca na możliwości realizacyjne przedsięwzięć inwestycyjnych: techniczne, finansowe i terminowe,
- dostęp do środków pomocowych dla małych przedsiębiorstw ( gmin ),
- zbyt mocne uzależnienie decyzji gospodarczych przedsiębiorstwa od decyzji politycznych.

3. Należy zintensyfikować rozpoczęte działania ułatwiające przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym ( gminom ) pozyskiwanie środków tak krajowych, jak i zagranicznych, na finansowanie projektów i realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, a także na odtworzenie powstałej w ich wyniku infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej w przyszłości, szczególnie w odniesieniu do małych przedsiębiorstw ( gmin ). Należy rozważyć możliwość liberalizacji zasad zabezpieczania pożyczek dla firm wodociągowych udzielanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

4. Należy doprecyzować i rozszerzyć poszukiwanie alternatywnych form finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych, np. współpraca branży z bankami i instytucjami finansowymi na zasadach szczególnych, emisja obligacji, PPP.

5. Dla poprawy jakości pracy przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, konieczne jest stworzenie polskiego zbioru reguł technicznych w dziedzinie gospodarki wodno- ściekowej w podziale na standardy:
- w projektowaniu,
- w wykonawstwie,
- w eksploatacji urządzeń,
- w szkoleniu kadr,
- w zakresie materiałów i kwalifikacji,
oraz szerokie poparcie dla Izby Gospodarczej, poprzez aktywizację środowiska, szczególnie wsparcia w zakresie praktycznego doświadczenia zawodowego i fachowego, w związku z rozpoczęciem przez nią działań w tym zakresie.

6. Zadaniem Izby Gospodarczej, jako reprezentanta branży, powinno stanowić wypracowanie i pilnowanie przestrzegania zasad etyki zawodowej i biznesowej w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym.

7. Należy podjąć zintensyfikowane działania zmierzające do zmian w przepisach branżowych oraz przepisach ogólnie obowiązujących zawierających niekorzystne dla branży regulacje, dotyczących:
- przyłącza kanalizacyjnego w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków,
- braku uregulowań prawnych w zakresie opłat za wody deszczowe,
- modyfikacji, uproszczenia i spójności procedury przetargowej w ustawie o zamówieniach publicznych oraz przepisów dotyczących pozyskiwania środków na przedsięwzięcia inwestycyjne ze źródeł krajowych i unijnych, w tym także w zakresie ujednolicenia stawek opodatkowania podatkiem VAT,
- corocznych opłat za umieszczenie sieci wodociągowo-kanalizacyjnych w pasie drogowym w ustawie o drogach publicznych,
- uciążliwych oraz budzących nieporozumienia interpretacyjne podatkach i opłatach, w tym dotyczących VAT, opłat środowiskowych i podatku od nieruchomości – tj. w ustawach: o podatku od towarów i usług, prawo ochrony środowiska, o podatkach i opłatach lokalnych.

8. Należy szczególnie zintensyfikować działania Izby Gospodarczej na ścisłą współpracę z właściwymi ministerstwami, tj. Ministerstwem Infrastruktury, Ministerstwem Zdrowia i Ministerstwem Środowiska w zakresie regulacji objętych rozporządzeniami wykonawczymi do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a także rozporządzeniami wykonawczymi do Prawa Ochrony Środowiska, szczególnie dotyczących jakości ścieków.

9. Należy rozpocząć działania w zakresie uruchomienia praktycznej nauki zawodu dotyczącego eksploatacji urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych – np. powołanie szkoły.

10. Konieczna jest intensyfikacja i poszerzenie działalności wydawniczej Izby.

Izba Gospodarcza powinna wystąpić do właściwego ministra w sprawie braku realizacji postanowień art.7 ust.1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane, nakładającego obowiązek wydania rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz ich usytuowanie.

Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie cele i zadania Kongresu traktować będzie jako najważniejsze przedsięwzięcie strategiczne i dołoży wszelkich starań, by branża mogła sprostać postawionym przed nią zadaniom i z sukcesem rozwiązać problemy, które stawia przed nami akcesja i pragnące czystej wody i zdrowego środowiska, społeczeństwo.


Z poważaniem

Stanisław Drzewiecki
Prezes Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie