Leki płynące rzekami…

Leki płynące rzekami…

Około 100 różnego rodzaju farmaceutyków wpływa wraz z rzekami Europy i Stanów Zjednoczonych do jezior i mórz. Stężenia, w jakich występują te substancje chemiczne wahają się od 1 ppb (części na miliard) do 1 ppm (części na milion). W niemieckich wodach podczas badań w 1997 roku naukowcy odnaleźli m. in. leki obniżające poziom cholesterolu, przeciwmiażdżycowe, przeciwbólowe.

Jak dotąd nie udowodnioną szkodliwego wpływu na zdrowie człowieka śladowych ilości leków spożywanych wraz z wodą. Wykonane zostały natomiast badania ryb i okazało się, że leki hormonalne stosowane przez kobiety jako środki antykoncepcyjne powodują zaburzenia w rozrodzie tych zwierząt. Niestety to za mało, aby mieć pełen obraz zagrożenia - jak dotąd dostępne są dane na temat ekotoksyczności tylko 1 % farmaceutyków. W odpowiedzi na ten problem Europejska Agencja Medyczna (EMEA) wprowadziła w 1999 roku program normalizacji badań wpływu leków oraz ich metabolitów na środowisko naturalne.

Wg opracowanych procedur w pierwszej kolejności szacuje się przewidywane stężenie danego farmaceutyku w wodach. Na etapie tym eliminowane są takie substancje jak witaminy, elektrolity, aminokwasy, peptydy oraz proteiny – substancje, które nie wchodzą w interakcje z organizmami żywymi tak jak ma to miejsce w przypadku leków. W drugiej fazie badań określa się zdolność leku do bioakumulacji, adsorpcji na osadach ściekowych oraz toksyczności dla bakterii obecnych w osadzie czynnym.

Problemem, jaki trzeba brać pod uwagę w czasie badań wpływu leków na środowisko jest duża ilość farmaceutyków wprowadzanych corocznie na rynek. Sprawia to, że testowanie każdego nowego leku prowadziłoby do opóźnień we wprowadzeniu leku do sprzedaży – oznacza to straty dla firm farmaceutycznych. W związku z tym prowadzone są badania nad eliminowanie farmaceutyków w czasie procesów oczyszczania wody. Większość tych substancji ulega zniszczeniu podczas ozonowania lub chlorowania, bądź zatrzymywana jest podczas procesu odwróconej osmozy oraz procesu adsorpcji na węglu aktywnym. Jednak pozbycie się hormonów takich jak np. estrogeny wymaga odpowiedniego dobrania warunków procesu, co powoduje obniżenie parametrów oczyszczania wody z innych substancji.