Łódź: Z kanału ściekowego - rzeka

Łódź: Z kanału ściekowego - rzeka

W Łodzi planuje się przekształcenie starego, płytkiego kanału ściekowego w rzekę, czystą, z meandrami i stawami. Wzdłuż niej powstać mają zielone tereny rekreacyjne i kąpieliska. Jak na razie przez Łódź nie przepływa żadna duża rzeka, miasto leży bowiem na dziale wodnym rozdzielającym dorzecza Odry i Wisły.

W Łodzi i jej okolicach bierze swój początek aż 18 strumieni, m. in. Sokołówka o dł. ok. 13 kilometrów. Wszystkie te strumienie zostały włączone do systemu miejskich kanałów burzowych i ściekowych. Jakość wody Sokołówki nie spełnia nawet najłagodniejszych norm czystości, zawiera m. in. sporo związków fosforu i azotu, substancji ropopochodnych, metali ciężkich. W okresach dużych opadów rzeczka ta znacznie przybiera i wtedy miejska oczyszczalnia nie radzi sobie z jej oczyszczaniem. Sytuacji nie ułatwia fakt, że została ona w kilku miejscach wybetonowana dla szybkiego pozbywania się deszczówki, aby uniknąć powodzi w mieście. Spowodowało to obniżenie poziomu wód gruntowych i kłopoty z zielenią miejską, nie zasilaną wodą w wystarczającym stopniu. Fakt ten potwierdza prof. Maciej Zalewski, szef Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii w Łodzi (ERCE) działającego przy UNESCO.

Ponieważ w Łodzi brakuje zielonych przestrzeni z wodą, wytworzył się tu nieprzyjazny ludziom mikroklimat. Powstają obszary, gdzie w wyniku nagrzewania się murów i braku cyrkulacji powietrza temperatura w porównaniu z przedmieściami okresowo podnosi się nawet o 10-12 stopni C. Wilgotność jest bardzo niska. Powoduje to częste zachorowania na astmę i różne alergie. – tak sytuację ocenia dr Iwona Wagner z ERCE.

Sytuacja ta skłoniła specjalistów z ERCE do koncepcji wydobycia Sokołówki z betonowych ram. Wzdłuż koryta powstanie szereg zbiorników zaporowych. Zostaną tak skonstruowane, że te w górnym biegu będą głównie oczyszczać wodę. Te w dolnym - mają być już na tyle czyste, by ludzie mogli bezpiecznie się w nich kąpać. Stanowi to atrakcyjną perspektywę dla miasta, w którym brakuje kąpielisk.

Na najbardziej newralgicznych dopływach wód burzowych do Sokołówki powstać mają specjalne stawy z roślinnością oczyszczającą wodę. Są one konieczne, ponieważ niektórymi z blisko 50 dopływów spływają również ścieki komunalne. Głównie nielegalne zrzuty szamba z osiedli domków jednorodzinnych i nieczystości z różnych firm. Miasto nie radzi sobie z egzekwowaniem kar za brudzenie strumieni.

Dotychczas wyprostowana rzeka zacznie jak dawniej wić się meandrami. Wyznaczone zostaną także miejsca zalewowe, które wypełnią się wodą podczas silnych opadów, oraz tereny stale podmokłe.

Do oczyszczania wody w rzece, zbiornikach i stawach naukowcy zastosują fitotechnologię, czyli obsadzanie brzegów i dna odpowiednimi roślinami (pałka wodna, trzcina, grążel żółty, nenufary, turzyce).

Prof. Zalewski, będący pomysłodawcą przedsięwzięcia, wspieranego przez władze miasta, zdobył na nie 600 tys. euro z Unii Europejskiej. Pieniądze te są częścią unijnego projektu SWITCH dotyczącego gospodarowania zasobami wodnymi w mieście. Uczestniczy w nim 25 państw z całego świata. Łódź znalazła się wśród dziewięciu pokazowych miast, w których testowane będą tego typu naukowe wizje - obok Akry, Aleksandrii, Pekinu, Belo Horizonte, Birmingham, Hamburga, Tel Awiwu i Saragossy.

Na realizację projektu naukowcy mają czas do 2010 r.

(pj)