Wieże ciśnień zabytkami Śląska

Wieże ciśnień zabytkami Śląska

Okazuje się, że Śląsk, jeśli chodzi o zabytki techniki może się pochwalić nie tylko starymi kopalniami, elektrowniami i browarami, ale również starymi wieżami ciśnień. Niestety na bogatej liście Szlaku Zabytków techniki zabrakło wież wodnych, a są one wspaniałym obiektem na punkty widokowe, lofty, galerie a nawet puby. Na terenie województwa zachowało się prawie 40 wież ciśnień. Prezentują rozmaite style architektoniczne. Część z nich spełnia jeszcze swoją funkcję, jednak większość powoli popada w ruinę.

W Europie zauważyć można renesans wież wodnych. Adaptuje się je na przeróżne cele. Dobrym przykładem są Niemcy, w Bramsche w wieży powstały mieszkania, w Konstanz schronisko młodzieżowe, w Mulheim wieżę wykorzystano na muzeum wody. W Polsce, w wielu wypadkach ich nie zauważamy, pomimo tego, że to charakterystyczne i wysokie obiekty.

Najbardziej drastycznym przykładem zaniedbania jest wieża ciśnień w Zabrzu przy ul. Zamoyskiej. Olbrzymia budowla z 1909 roku spoczywa na ośmiu ceglanych przyporach, które podtrzymują zbiornik o pojemności 2 tys. metrów sześc. Między przyporami wybudowano dwupiętrowe mieszkania, które decydują o unikatowości wieży. W 2000 roku miasto odsprzedało zabytek obywatelowi Szwajcarii. Od tego czasu wieża jeszcze bardziej niszczeje, a nawet stała się łupem zbieraczy złomu. Właściciel zobowiązał się w umowie, że do końca 2004 roku zaadaptuje budynek. Niestety nie dotrzymał umowy i teraz musi zapłacić karę 162 tys. zł, którą przyznał miastu sąd. Władze Zabrza mają nadzieję, że kara ta zmobilizuje właściciela do modernizacji wieży.

W temacie starych wież wodnych są również miłe wyjątki. W Rudzie Śląskiej jedna z wież stoi przy skrzyżowaniu ulic: Niedurnego, Pokoju i Chorzowskiej. Wieża wciąż działa, ma prostą modernistyczną architekturę. W ostatnim czasie miasto postanowiło wykonać jej iluminację. Co więcej, razem z odnowionymi w bliskim sąsiedztwie kamienicami tworzy jedno z najładniejszych skrzyżowań w aglomeracji. Być może wkrótce powstanie Szlak Wież, który byłby dobrą promocją tych obiektów techniki wodociągowej.

Ale nie tylko na Śląsku próbuje się odrestaurować i wykorzystać komercyjnie stare wieże ciśnień. W Płocku po przejęciu starej wieży ciśnień, w której przed laty była galeria sztuki współczesnej, planuje się stworzenie kawiarni, pubu i izby pamięci Wodociągów, która będzie jednocześnie salą lekcyjną lub kameralnym miejscem przeznaczonym na spotkania zamknięte. Plany zakładają, że odrestaurowana wieża będzie gotowa na przyjęcie pierwszych gości w 2008 roku.