Komfort życia i zysk dla środowiska - rozmowa z Markiem Mielczarkiem

 
Marek Mielczarek - prezes zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu

Czy patrząc na efekty prac dofinansowanych w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) nie obawia się Pan negatywnego wpływu kryzysu ekonomicznego?

Jestem spokojny o środowiskowe i gospodarcze efekty realizacji POIiŚ na Dolnym Śląsku. Realizowane z pomocą WFOŚiGW we Wrocławiu zadania z gospodarki wodno-ściekowej mają bezpośredni wpływ na poprawę komfortu życia, a to generuje korzyści w otoczeniu nie tylko finansowe, ale także wzrost aktywności społecznej i gospodarczej. Odpowiedzialne zarządzanie funduszami unijnymi musi dać pozytywny efekt. Poza tym jest to taki obszar aktywności gospodarczej, w którym każda złotówka jest wydawana na rzeczy niezbędne.

Jak ocenia Pan dotychczasowe dokonania Programu?

Najsprawniej realizowana jest obecnie rozbudowa gospodarki wodno-ściekowej i sieci dróg. W tym zakresie najwięcej nam brakowało do spełnienia standardów Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o tą pierwszą to na Dolnym Śląsku zgłaszanych jest coraz mniej projektów, a to oznacza, że po prostu osiągamy wyznaczone cele. Obecnie WFOŚiGW we Wrocławiu obsługuje 10 projektów z zawartymi umowami i 4 nowe zadania z Miękini, Wrocławia, Nowogrodźca i Oławy, dla których jest planowane zawarcie umów w I kwartale 2013 r. Łączna wartość tych projektów to około 800 milionów złotych. W budowie jest 450 kilometrów wodociągów i kanalizacji. Zakończono prace w nowych oczyszczalniach ścieków w Ziębicach i Sulikowie. Zmodernizowane zostały obiekty w Środzie Śląskiej, Nowogrodźcu, Strzegomiu, Strzelinie i Oławie.

Poprawia się tylko stan środowiska?

To jeden z najważniejszych efektów. Realizacja POIiŚ przyczynia się także do rozwoju gospodarczego, turystyki czy poprawy kondycji zdrowotnej społeczeństwa. Nie można także zapominać o kapitale wiedzy i doświadczenia, które gromadzą beneficjenci Programu. Spółki komunalne mogą go wykorzystać w przyszłej perspektywie finansowej 2014-2020.

A czy są obszary, w których wyniki powinny być lepsze?

To z pewnością projekty związane z gospodarką odpadami. W tym sektorze musimy jeszcze popracować, by dogonić unijne standardy. Spodziewamy się jednak wzrostu zainteresowania projektami z tej dziedziny. Mamy nowe, rewolucyjne prawo. Odpowiedzialność za odpady przejęły gminy, a mechanizmy zarządzania odpadami wyglądają obecnie zupełnie inaczej niż dotychczas.

Czy oznacza to, że już zgłaszane są projekty związane z gospodarką odpadami?

Powiedziałbym, że wielu zainteresowanych czeka "z bronią u nogi". Dostajemy wiele szczegółowych pytań dotyczących tego obszaru środowiskowego. Myślę, że od pierwszego stycznia zacznie się prawdziwy "boom" projektów technicznych, które dostosują ten rynek do wymagań europejskich. Zwłaszcza że samorządy nie będą ponosić aż takich kosztów, jak w przypadku inwestycji w gospodarce wodno-ściekowej.
Wraz z Marszałkiem Województwa Dolnośląskiego zajmujemy się projektem o roboczej nazwie "Wrzosowe Wzgórza". To zadanie dofinansowania rekultywacji ponad 80 zamkniętych składowisk odpadów. Chcielibyśmy, aby po zakończeniu prac wysypiska stały się elementem krajobrazu przyrodniczego, a w przyszłości zostały udostępnione społeczeństwu na cele rekreacyjne. Pewną trudnością związaną z tym projektem może być wymóg współpracy 72 gmin, na obszarze których są położone te wysypiska. W chwili, gdy porozumienia zostaną osiągnięte, ten naprawdę prosty z inżynieryjnego punktu widzenia projekt, będzie mógł zostać realizowany.

Czy w stosunku do poprzednich lat procedury przyznawania dotacji zostały w jakiś sposób zmienione?

Jeśli mówimy o projektach dotyczących gospodarki wodno-ściekowej - to nie. WFOŚiGW we Wrocławiu udziela beneficjentom pożyczek na opracowanie dokumentacji: długoterminowych na realizację projektu, krótkoterminowych na bieżące płatności. Ta oferta jest bardzo istotna. Unia Europejska nie przyznaje dofinansowania, jeżeli beneficjent nie wykaże finansowego wkładu własnego na realizację projektu.

W przyszłym roku kończy się finansowanie w POIiŚ - czy jednostki samorządowe spełniające wymagania Programu mogą jeszcze zgłaszać projekty do realizacji?

W POIiŚ są jeszcze pieniądze na nowe inwestycje. Z tym, że zgłaszane projekty muszą gwarantować możliwość rozliczenia ich do końca 2014 roku. Jest to dość ostre wymaganie i wiąże się z bardzo surową selekcją. Beneficjenci mogą liczyć na merytoryczne wsparcie z Funduszu. WFOŚiGW we Wrocławiu monitoruje przygotowanie projektów do udziału w konkursach. Uczestniczymy także w procedurze konkursowej, dokonując oceny formalnej i merytorycznej na każdym jej stopniu. Fundusz zawiera umowy dla projektów objętych dofinansowaniem i przekazuje środki unijne. Rozlicza i nadzoruje realizację inwestycji oraz osiąganie efektu ekologicznego. Przykładem dobrej praktyki jest projekt z Nowogrodźca, który osiągnął już 100-procentowy efekt rzeczowy i ekologiczny.

Rozmawiał: Piotr Telichowski