Katalizator niszczący niebezpieczne hormony w ściekach

Katalizator niszczący niebezpieczne hormony w ściekach

Amerykańscy naukowcy odkryli, że połączenie nadtlenku wodoru (znanego powszechnie jako „woda utleniona”) i katalizatora Fe-TAML nie tylko niszczy barwniki, pestycydy i inne szkodliwe chemikalia, ale również hormony ludzkie. Hormony te dostając się do ścieków a razem z nimi do wód powierzchniowych powodują zmiany płci u ryb, kilka lat temu zjawisko to zaobserwowano u ryb pływających w Tamizie.

Podczas zjazdu Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego, który odbył się pod koniec czerwca w Waszyngtonie, Nancy Shappell, fizjolog zwierząt pracująca dla amerykańskiego Agricultural Research Service, omówiła wyniki badań laboratoryjnych, podczas których kombinacja nadtlenku wodoru i Fe-TAML (tetraamidomakrocykliczny ligand żelaza) została użyta do unieszkodliwienia estradiolu oraz etynyloestradiolu. Estradiol jest naturalną formą estrogenu, hormonu żeńskiego, natomiast etynyloestradiol jest jego sztucznym odpowiednikiem używanym jako środek antykoncepcyjny.

Żeńskie hormony wraz z uryną dostając się do kanalizacji a stamtąd do rzek i jezior powodują zaburzenia w układzie hormonalnym ryb i innych zwierząt, potencjalnie mogą być również groźne dla ludzi. Etynyloestradiol jest w szczególności kłopotliwy, ponieważ jest odporny na degradację biologiczną. W opracowanej przez Shappell reakcji nadtlenek wodoru wspomagany przez katalizator Fe-TAML potrafi zniszczyć 95 procent etynyloestradiolu zawartego w próbce w ciągu zaledwie kilku minut. Podobny efekt badaczka zaobserwowała w przypadku estradiolu, wyniki tych eksperymentów zostały potwierdzone przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) oraz tandemowej spektroskopii masowej (MS/MS).

(pj)